KOVAN SEÇİMİ

KOVAN SEÇİMİ

KOVAN SEÇİMİ

Kovan seçerken iklim, arıcılık yapma amacınız (hobi/ticari), fiziksel kapasiteniz ve bütçeniz gibi faktörleri göz önünde bulundurmalısınız.

A) Kovan Tipleri (En Yaygın Olanlar):

1. Langstroth Kovanı (En Yaygın Kullanılan Tip):

• Özellikler: Katlı, dikey kovandır. Alttan üste doğru çerçeve ekleyerek büyütülür. Standart ölçüleri vardır.
• Avantajları:
  • Dünyada en yaygın kullanılan tip olduğu için ekipman ve yedek parça bulmak çok kolaydır.
  • Bal verimi yüksektir.
  • Kontrol ve müdahale nispeten kolaydır.
  • Taşımaya (mobil arıcılık) uygundur.
• Dezavantajları: Ağır olabilir, özellikle ballık katları dolu iken kaldırmak zordur.

2. Dadant Kovanı:

• Özellikler: Langstroth’a benzer ancak daha büyük çerçeve ölçülerine sahiptir. Özellikle ana arı ızgarası kullanılmadan “çift gövdeli” olarak kullanılabilir.
• Avantajları: Daha az çerçeve ile daha fazla alan sunar. Kuvvetli koloniler için idealdir.
• Dezavantajları: Çerçeveler daha ağırdır. Langstroth kadar yaygın değildir.

3. Milli Kovan (National Hive – Özellikle İngiltere’de Yaygın):

• Özellikler: Langstroth’tan biraz daha küçük, kareye yakın bir yapıdadır.
• Avantajları: Daha kompakt ve taşınması nispeten daha kolaydır.
• Dezavantajları: Standart dışı ölçüleri nedeniyle diğer ülkelerde ekipman bulmak zor olabilir.

4. Kenyer (Çerçevesiz) Kovanlar (Top Bar Hive):

• Özellikler: Arıların doğal petek örmesine izin veren yatay kovanlardır. Çerçeve yoktur, üstüne çıta konur.
• Avantajları:
  • Doğal arıcılık için idealdir.
  • Bal hasadı sırasında sır alma ve santrifüj makinesi gerekmez, süzme ile bal alınır.
  • Başlangıç maliyeti düşüktür.
  • Sırt problemleri olanlar için eğilme gerektirmez.
• Dezavantajları:
  • Bal verimi düşüktür.
  • Kontrol etmek daha zordur, petekler kırılabilir.
  • Mobil arıcılığa uygun değildir.
  • Kışa sokmak daha zor olabilir.

5. Polonya Tipi (Yatık) Kovanlar:

• Özellikler: Yan yana büyüyen yatay kovanlardır. Tek bir gövdede birden fazla aile bulunabilir (ana arı ızgarası ile).
• Avantajları: Kat kaldırma gerektirmez, sırt için daha iyidir. Kışı geçirmek daha kolaydır.
• Dezavantajları: Yer kaplar. Taşınması zordur.

Yeni Başlayanlar İçin Öneri: Langstroth kovanı en mantıklı başlangıçtır. Ekipman bulma kolaylığı, bilgi ve tecrübe kaynağının bol olması büyük avantaj sağlar.

B) Malzeme Kalitesi:

• Ahşap: En geleneksel ve tercih edilen malzemedir. İyi izole eder, nefes alır. Sedir ahşabı hafif ve dayanıklı olduğu için idealdir. Çam da yaygın olarak kullanılır.
• Strafor (Polistiren): Daha çok soğuk iklimlerde tercih edilir. Isı yalıtımı mükemmeldir, hafiftir. Ancak darbelere karşı dayanıksızdır ve arıların propolis ile içini sıvaması nedeniyle temizliği zordur.
• Plastik: Dayanıklı ve ucuzdur ancak nefes alma ve ısı yalıtımı konusunda ahşap kadar etkili değildir.

---

2. KOVAN YERLEŞİMİ (ARILIK YERİ SEÇİMİ)

Doğru yer seçimi, arıların sağlığı ve bal verimi kadar, çevreyle uyumlu olmak açısından da çok önemlidir.

A) İdeal Bir Arılık Yerinin Özellikleri:

1. Nektar ve Polen Kaynakları: Kovan yerleştirilecek bölgede zengin ve çeşitli floral kaynaklar olmalıdır. Mevsim boyunca farklı zamanlarda çiçek açan bitkilerin olması arıların sürekli beslenmesini sağlar.
2. Su Kaynağı: Arıların suya ihtiyacı vardır. Kovana yakın (50-100 metre) bir dere, göl, gölet veya sürekli su akan bir çeşme idealdir. Eğer yoksa, arılıkta arıların boğulmayacağı (içine taş/çalı çırpı koyulan) bir suluk yapmak gerekir.
3. Korunaklı Yer: Kovanlar rüzgara (özellikle hakim rüzgarlara) doğrudan maruz kalmamalıdır. Rüzgar, arıların uçuşunu zorlaştırır ve kovan içi sıcaklığını düşürür. Ağaçlar, çitler veya doğal yükseltiler rüzgar perdesi görevi görebilir.
4. Güneş Işığı: Kovan girişleri sabah güneşini alacak şekilde yerleştirilmelidir. Sabah güneşi arıları erken uyandırır ve nektar toplama faaliyetine erken başlamalarını sağlar. Öğlen ve öğleden sonra aşırı sıcaklarda ise hafif bir gölge faydalı olabilir.
5. Kuru Zemin: Kovanlar nemli veya su biriken yerlerde kesinlikle olmamalıdır. Nem, kovan içinde küf ve hastalıklara neden olur. Mümkünse yerden yüksek (bir kovan sehpası, tuğla vs. ile) konumlandırılmalıdır.
6. Sessizlik ve Uygunluk: Arılık, insan ve hayvan trafiğinden uzakta olmalıdır. Arıların uçuş yolları insanların yürüdüğü yollarla kesişmemelidir. Bu hem insanların güvenliği hem de arıların huzuru için önemlidir.
7. Kolay Erişim: Kovanlara her mevsimde (kar yağsa bile) ulaşabilmelisiniz. Aracınızla yanaşabileceğiniz bir mesafede olması, özellikle bal hasadı sırasında işinizi çok kolaylaştırır.

B) Yerleştirme Teknikleri:

• Yön: Kovan giriş delikleri güney, güneydoğu veya doğu yönüne bakmalıdır.
• Yükseklik: Kovanlar yerden en az 20-30 cm yüksekte olmalıdır. Bu, nemden, zemindeki soğuktan ve sürüngen gibi zararlılardan korur.
• Mesafe: Kovanlar birbirine çok yakın olmamalıdır. Arıların kovanlarını şaşırmaması için kovanları farklı renklere boyayabilir veya önlerine farklı işaretler koyabilirsiniz. İdeal olarak, kovanlar arasında 1-2 metre, sıralar arasında 3-4 metre mesafe bırakılması önerilir.
• Eğim: Kovanın hafif öne doğru eğimli olması, yağmur suyunun giriş deliğinden içeri sızmasını engeller.

CİDDİ UYARI: Yasal Zorunluluklar ve Komşuluk İlişkileri

• Yerel Yönetmelikler: Arıcılık yapmadan önce bulunduğunuz il veya ilçe belediyesinden bilgi alın. Yerleşim yeri içinde (şehirde, bahçede) arıcılık yapmanın yasalarla sınırları vardır.
• Komşular: Komşularınızı mutlaka bilgilendirin ve onaylarını alın. Arıların komşu bahçede oturan insanları rahatsız etmemesi için kovanları, komşu mülklerden ve ortak kullanım alanlarından uzağa yerleştirin. Giriş deliği yönünü komşu bahçeden uzak tarafa çevirmek basit ve etkili bir çözümdür.
• Tarım İl/İlçe Müdürlüğü: Arıcılık kaydınızı mutlaka yaptırın. Bu, hastalık takibi, destekleme ve olası sorunlarda size yardımcı olacaktır.

Özet Tablo: Yeni Başlayanlar İçin Kontrol Listesi

Madde	Öneri / Dikkat Edilecekler
Kovan Tipi	Langstroth (10 çerçeve standart)
Kovan Malzemesi	Sedir veya Çam ahşap
Yön	Girişi güney/doğu‘ya baksın
Yükseklik	Yerden 30 cm yüksekte olsun
Su Kaynağı	Yakında su kaynağı olsun veya suluk yapın
Rüzgar	Rüzgardan korunaklı bir yere yerleştirin
Ulaşım	Araçla ulaşılabilir olsun
Yasal İzin	Belediye ve Tarım Müdürlüğü‘ne danışın
Komşular	Komşularınızdan izin/alıştırma yapın