Arıcılıkta Mevsimsel Bakım Takvimi
Bu takvim, coğrafi bölgelere ve yıldan yıla değişen hava koşullarına göre esnek bir şekilde uygulanmalıdır. Temel prensip, arıların doğal döngüsünü takip etmek ve ihtiyaçlarını önceden tahmin edebilmektir.
İLKBAHAR (MART – NİSAN) – “BÜYÜME ve GELİŞME ZAMANI”
Bu mevsim, arıcılık yılının en yoğun ve kritik dönemidir. Koloni, kıştan çıkıp hızla büyümeye başlar.
- Hedef: Kovanı kuvvetlendirmek, ana arının yumurta atmasını teşvik etmek ve oğul eğilimini yönetmek.
- Yapılacak İşler:
- İlk Kontrol: Hava sıcaklığı sürekli 15°C’nin üzerine çıktığında, sakin ve güneşli bir günde hızlı bir ilk kontrol yapın.
- Kış Kayıplarını Tespit Et: Ölü kolonileri kovanlıktan uzaklaştırın.
- Stok Kontrolü: Ballık ve polen stoğunu kontrol edin. Yemleme (Kek veya Şurup) yaparak ana arının yumurta atmasını teşvik edin. (Özellikle erken ilkbaharda doğal kaynaklar yetersizse)
- Varroa Mücadelesi: İlaçlı şurup veya buharlı ilaçlarla ilk bahar varroa mücadelesini yapın. Bu, yeni nesil arıların sağlıklı doğması için çok önemlidir.
- Temizlik: Ölü arıları ve kovan dip tahtasındaki artıkları temizleyin.
- Yağmacılığa Dikkat: Zayıf kovanları yağmacılığa karşı koruyun. Uçuş deliğini daraltın.
YAZ (MAYIS – TEMMUZ) – “HASAT ve OĞUL ZAMANI”
Koloni en güçlü dönemindedir. Ana nektar akımı bu dönemde yaşanır.
- Hedef: Bal hasadı yapmak, oğul eğilimini kontrol etmek ve koloniyi güçlü tutmak.
- Yapılacak İşler:
- Ballık Ekleme: Nektar akımı başladığında, kovan yeterli güce ulaştıysa ballık katlarını ekleyin. Geç kalmayın!
- Oğul Kontrolü: Kovanları düzenli kontrol ederek oğul eğilimini (oğul hücreleri) izleyin. İsterseniz yapay oğul alabilir veya oğulu engellemek için yöntemler (ana arıyı gençleştirme, çerçeve takviyesi) uygulayabilirsiniz.
- Bal Hasadı: Çiçek balı hasadı genellikle Haziran-Temmuz aylarında yapılır. Bal sırlandıktan sonra hasat edin. Hasat sonrası arılara kendi ballarından yeterli miktarda bırakın (kışlık stok).
- Su Kaynağı: Sıcak yaz günlerinde arıların kesinlikle suya erişimi olduğundan emin olun.
SONBAHAR (AĞUSTOS – EKİM) – “KIŞ HAZIRLIĞI ZAMANI”
Nektar akımı biter. Koloni, kışa hazırlanmak için yavru üretimini yavaş yavaş durdurur.
- Hedef: Koloniyi kışa güçlü ve sağlıklı bir şekilde sokmak, yeterli kış stokunu sağlamak.
- Yapılacak İşler:
- Son Varroa Mücadelesi: En kritik işlem! Hasattan sonra, yavru yetiştirimi azalırken etkili bir varroa tedavisi uygulayın (Formik asit, Oksalik asit damlatma gibi). Bu, kışa girecek olan yetişkin arıların sağlıklı olmasını sağlar.
- Kış Stokunun Ayarlanması: Kovanı tartarak veya kontrol ederek yeterli bal ve polen stoğu (8-10 kg civarı) olup olmadığını kontrol edin. Yoksa kalın şurup (2 şeker:1 su) ile beslemeye başlayın.
- Kovan Birleştirme: Çok zayıf kovanları, kışı çıkaramayacakları için güçlü kovanlarla birleştirin.
- Ana Arı Kontrolü: Yaşlı veya verimsiz ana arıları, genç ana arılarla değiştirmek için sonbahar uygun bir zamandır.
- Kovan Geçirgenliği: Kovan girişini fare gibi zararlıların giremeyeceği şekilde daraltın.
KIŞ (KASIM – ŞUBAT) – “DİNLENME ve GÖZLEM ZAMANI”
Arılar kış salkımı oluşturur ve dışarı çıkmazlar. Onları mümkün olduğunca rahatsız etmemek gerekir.
- Hedef: Koloniyi soğuk, nem ve yağmacılardan koruyarak rahatsız etmeden kışı geçirmesini sağlamak.
- Yapılacak İşler:
- Rahatsız Etmeyin: Soğuk havalarda kovanı kesinlikle açmayın. Isı kaybına ve arıların strese girmesine neden olursunuz.
- Dışarıdan Gözlem: Kovan önünde ölü arı varlığını, fare vb. zararlıların izlerini kontrol edin.
- Yağmur ve Rüzgardan Koruma: Kovanları kuzey rüzgarından koruyun. Üzerlerine kar yağmasını engelleyecek bir örtü (kontrplak, branda) koyabilirsiniz ama hava almasını kesinlikle engellemeyin. Nem, soğuktan daha tehlikelidir.
- Stok Kontrolü: Arılar uçmuyor ama açlıktan ölüyor olabilir. Hava sıcaklığı 10°C’nin üstüne çıkan güneşli bir günde, hızlıca kapağı kaldırıp kek ile ek besleme yapabilirsiniz.
- Planlama: Bir sonraki sezon için ekipmanların temizliği, tamiri ve planlamasını yapın.
Özet Tablo: Aylık İşlemler
| Ay | Yapılacak Başlıca İşlemler |
|---|---|
| Mart | İlk kontrol, temizlik, yemleme (kek/şurup), VARROA MÜCADELESİ |
| Nisan | Büyümeyi izle, yemlemeye devam (gerekirse), oğul kontrolüne başla |
| Mayıs | Ballık ekle, oğul kontrolü, ana nektar akımı |
| Haziran | Oğul kontrolü, bal hasadına hazırlık |
| Temmuz | BAL HASADI, varroa kontrolü |
| Ağustos | Hasat sonrası, KIŞLIK VARROA MÜCADELESİ, kış stoku kontrolü |
| Eylül | Son yemleme (kalın şurup), zayıf kovanları birleştir |
| Ekim | Kovan girişini daralt, kışlık son hazırlıklar |
| Kasım | Kış uykusu başlar. Rahatsız etme, dışarıdan gözlem. |
| Aralık | Dışarıdan gözlem, karlı havada kovan önünü temizle |
| Ocak | Gözlem, planlama, ekipman hazırlığı |
| Şubat | İlkbahar yemlemesi için kek hazırlığı, son gözlemler |
Unutmayın: Bu takvim ortalama bir rehberdir. En iyi yol, bulunduğunuz bölgenin iklimini, çiçeklenme dönemlerini ve kendi arılarınızın durumunu çok iyi gözlemlemek ve buna göre hareket etmektir.
